Την 1η του Νοέμβρη του 1897 το Βέλγιο βρισκόταν υπό την εξουσία του μονάρχη Βασιλιά Λεοπόλδου του Β’, ενός από τους πιο στυγερούς αποικιοκράτες που έχουν περπατήσει στον πλανήτη μας. Λίγους μήνες νωρίτερα ο Λεοπόλδος είχε τολμήσει να φέρει στις Βρυξέλλες 267 Κογκολέζους προκειμένου να τους εκθέσει στο πλήθος της πόλης, στήνοντας για αυτούς σπίτια από καλάμια, όπως στην πατρίδα τους, καθώς και μία μεγάλη ξύλινη γέφυρα πάνω από τις βασιλικές λίμνες, προκειμένου το κοινό των επισκεπτών να έχει καλύτερη θέα της ζωής των κατοίκων των κατακτημένων αφρικανικών εδαφών. Τέτοια ήταν τα ευρωπαϊκά ήθη της εποχής που συνολικά 1.3 εκατομμύρια Βέλγοι συνήλθαν για να δουν αυτό το “θέαμα”. Την ίδια περίοδο, από τις 10 του Μάη μέχρι τις 8 του Νοέμβρη, η Διεθνής Έκθεση πραγματοποιούνταν στη Βελγική πρωτεύουσα, αποτελώντας ένα τεράστιο γεγονός με έναν πελώριο εκθεσιακό χώρο και ειδικά κτήρια που οικοδομήθηκαν γι’αυτό το σκοπό, προκειμένου να τονιστεί η ισχύς της βορειοευρωπαϊκής χώρας και ο χαρακτήρας της ως μεγάλου οικονομικού μεγέθους.
Όσο αφορά το ποδόσφαιρο, η πρώτη εμφάνισή του στη χώρα χρονολογείται τη δεκαετία του 1860, σχεδόν δηλαδή ταυτόχρονα με την ίδρυση της Αγγλικής Ομοσπονδίας. Κατά το 1880 οι πρώτοι ποδοσφαιρικοί σύλλογοι με συνεχόμενη ιστορία ιδρύθηκαν στα φλαμανδικά λιμάνια του Βορρά, καθώς είχαν μεγαλύτερη επαφή με την πρωτεύουσα του σπορ, ενώ το 1895 ιδρύθηκε και η Βασιλική Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία. Η ίδρυση της ομοσπονδίας ευνόησε τη διάδοση του σπορ και πέρα από τις προνομιούχες τάξεις, με αποτέλεσμα και τη γεωγραφική εξάπλωσή του σε εργατικές γειτονιές των Βρυξελλών και άλλων βιομηχανικών πόλεων.
Μία συνοικία των Βρυξελλών με έντονο εργατικό στοιχείο είναι το Saint-Gilles, ένας Δήμος που βρίσκεται στο νοτιοδυτικό κομμάτι των Βρυξελλών με το γαλλόφωνο στοιχείο να επικρατεί του φλαμανδόφωνου. Πήρε το όνομά του μετά την επιβολή της γαλλικής εξουσίας, το 1795, καθώς προηγουμένως ονομαζόταν Obbrusselsche, που σε ευθεία μετάφραση σημαίνει “Άνω Βρυξέλλες”. Μέχρι τη δεκαετία του 1850 το Saint-Gilles δεν ήταν παρά ένα μικρό χωριό, ενώ από το 1860 και μετά άρχισαν να μετοικούν σ’αυτό ανάμεσα σε άλλους και αρκετοί μετανάστες. Η έντονη οικονομική δραστηριότητα, που περιλάμβανε πέρα από επαγγελματίες κάθε είδους, βιομηχανίες, μύλους και άλλες οικονομικές μονάδες εξέλιξε το προάστιο αυτό στην πιο πυκνοκατοικημένη περιοχή του πολεοδομικού συγκροτήματος της βελγικής πρωτεύουσας. Σήμερα, αποτελεί την περιοχή με τη μεγαλύτερη πυκνότητα μεταναστών, διατηρώντας το έντονο εργατικό στοιχείο στη σύνθεση του πληθυσμού του.
Έτσι, την περίοδο ανάπτυξης του ποδοσφαίρου και της ίδρυσης των ποδοσφαιρικών συλλόγων μία παρέα από φίλους που συνήθιζαν να παίζουν ποδόσφαιρο αποφάσισε να ίδρυση το σύλλογο της περιοχής τους, την 1η του Νοέμβρη του 1897. Το όνομά του επιλέχθηκε να είναι Royale Union Saint-Gilloise. Ένα χρόνο αργότερα η Union έγινε μέλος της νεοσύστατης ομοσπονδίας των σπορ και έλαβε το 10 ως αριθμό μητρώου.
Η Union από πολύ νωρίς αναδείχθηκε μία από τις μεγάλες δυνάμεις του Βελγικού ποδοσφαίρου, κατακτώντας το πρώτο της πρωτάθλημα το 1904, ενώ εκείνη τη χρυσή πρώτη δεκαετία του 20ου αιώνα κατέκτησε συνολικά 6, τα 4 πρώτα στη σειρά, θέτοντας εαυτό στην εθνική πρωτοπορία του σπορ. Την επόμενη δεκαετία κέρδισε ακόμα ένα πρωτάθλημα και 2 κύπελλα, ενώ μέχρι το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο ήταν η ατμομηχανή του Βελγικού διασυλλογικού ποδοσφαίρου, κατακτώντας συνολικά 11 πρωταθλήματα. Είναι χαρακτηριστικό ότι μέχρι και σήμερα αυτά τα 11 πρωταθλήματα τοποθετούν την Union στην 3η θέση των κατακτήσεων πρωταθλημάτων, πίσω από την Anderlecht (34) και την Club Brugge (19), ενώ η μόνη άλλη ομάδα που έχει επίσης αστέρι πάνω στο σήμα της είναι η Standard Liège (10).
Μετά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, η Union που πρωταγωνιστεί, μετακομίζει και στο ιστορικό της γήπεδο, το Parc Duden. Το Parc Duden βρίσκεται στο Δήμο του Forest, ωστόσο αποτελεί μια τεράστια έκταση πρασίνου νοτιοδυτικά του Saint-Gilles. Πριν εγκατασταθεί στο Parc Duden, η Union είχε μετακομίσει σε μια σειρά γηπέδων είτε στο Saint-Gilles, είτε στην κέντρο των Βρυξελλών. Ωστόσο, από το 1919, αυτή είναι η φυσική της έδρα και διατηρεί ως σήμερα μια αίγλη και τον ρομαντισμό εκείνων των εποχών. Το 1933 το Parc Duden μετονομάστηκε σε Stade Joseph Marien, προς τιμήν του επί σειράς ετών προέδρου του συλλόγου.
Μετά το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο η Union χάνει τα παλιότερα μεγαλεία της, δεν καταφέρνει να κερδίσει κάποιο τίτλο και η μεγαλύτερη διάκριση είναι η συμμετοχή στα ημιτελικά του δεύτερου Κυπέλλου Εκθέσεων, όπου αποκλείστηκε από τη Birmingham City. Όμως από τα μέσα της δεκαετίας του 1960 ξεκινάει μια μεγάλη κατρακύλα, που συρρίκνωσε τη δυναμική του κλαμπ και οδήγησε στην πτώση στη Β’ κατηγορία το 1965. Μετά από αρκετά σκαμπανευάσματα, ο υποβιβασμός το 1973 έμελλε να είναι καθοριστικός για την πορεία της Union μέσα σε αρκετές δεκαετίες. Μόλις 2 χρόνια αργότερα έρχεται ακόμα ένας υποβιβασμός στην 3η κατηγορία και η καθοδική πορεία καταλήγει στην 4η κατηγορία στα τέλη της δεκαετίας του 1970.
Στα μέσα της δεκαετίας 1980 οι ελπίδες για επαναφορά του συλλόγου στις παλιές του δόξες αναπτερώθηκαν, με 2 σερί ανόδους, μέχρι τη Β’ κατηγορία, αλλά δεν υπήρχε εξέλιξη. Από τότε και μετά η Union παρέμενε μια ομάδα που βρισκόταν μεταξύ 2ης και 3ης κατηγορίας, για περίπου 30 χρόνια. Το χειρότερο σημείο αυτής της πορείας ήρθε τη σεζόν 2012-13, όταν ο επί πολλά χρόνια Πρόεδρος Enrico Bove, επιστρέφοντας μετά από μια σύντομη παραίτηση, έφερε μαζί του ένα κατά τ’άλλα πολλά υποσχόμενο “γκρουπ επενδυτών”, προκειμένου να αναστήσει το σύλλογο. Αντ’αυτού, η αγωνιστική πορεία ήταν απογοητευτική, με την Union να τερματίζει στη 17η θέση της 3ης κατηγορίας. Τελικά σώθηκε μόνο χάρη στην αποκάλυψη οικονομικών σκανδάλων που αφορούσαν την KVK Tienen, η οποία και υποβιβάστηκε αντί της Union.
Η επαναφορά του ιστορικού status του συλλόγου έφτασε τελικά πολύ πρόσφατα, όταν ο Tony Bloom, πρόεδρος της Brighton, αγόρασε το πλειοψηφικό πακέτο των μετοχών, έχοντας ως συναίτερο στην επένδυση τον σημερινό Πρόεδρο Alex Muzio. Έχοντας σταθεροποιήσει τη θέση της στη 2η κατηγορία, μετά την άνοδο του 2015, η Union άρχισε να παλεύει για την επαναφορά στην κορυφή. Σε μια σεζόν που έμοιαζε με πρωτάθλημα Αργεντινής (έχοντας αντίστοιχη apertura και clausura) η Union τερμάτισε 2η στο “μισό” πρωτάθλημα και 3η στο άλλο μισό, χάνοντας έτσι την ευκαιρία να αγωνιστεί στα μπαράζ ανόδου. Αντ’αυτού, στο αλλοπρόσαλλο βελγικό σύστημα, αγωνίστηκε στα playoffs που έδιναν ένα ευρωπαϊκό εισιτήριο, για το Europa League, χωρίς όμως επιτυχία. Είναι αξιοσημείωτο, πάντως, ότι σε αυτή την πορεία του μίνι-πρωταθλήματος, η Union παρέμεινε αήττητη στην έδρα της.
Οι επόμενες σεζόν και η πανδημία επιβράδυναν την επίτευξη του ονείρου της επιστροφής, όμως τελικά στις 13 Μάρτη του 2021, νικώντας τη Molenbeek σε εντός έδρας παιχνίδι, η Union επέστρεψε στην elite μετά από 49 χρόνια!
Η επιστροφή στην κορυφαία κατηγορία ήταν εμφατική, καθώς τον Οκτώβρη η Union πάτησε την κορυφή του βαθμολογικού πίνακα, και παραμένοντας σ’αυτήν μέχρι και το Μάιο. Ωστόσο, η κακή πορεία στα playoffs δεν ολοκλήρωσε το θαύμα. Παρ’όλα αυτά, η Union στην πρώτη της σεζόν ξανά στην πρώτη κατηγορία πέτυχε κάτι ασύλληπτο, πετυχαίνοντας την έξοδο στο Champions League. Αυτή η επιτυχία είχε μοναδικό προηγούμενο την εξωπραγματική πορεία της Kaizerslautern στη Bundesliga του 1998.
Η επιστροφή στις ευρωπαϊκές διοργανώσεις δε στέφθηκε με επιτυχία, ωστόσο η σεζόν 2022-23 ήταν ακόμα πιο τρελή για την Union. Στην κανονική περίοδο του πρωταθλήματος η Union τερμάτισε στη δεύτερη θέση, ισόβαθμη με την πρώτη Genk, έχοντας 23 νίκες, 6 ισοπαλίες και 5 ήττες. Ωστόσο το ιστορικότερο γεγονός συνέβη στα playoffs των 3 πρώτων ομάδων, που έκριναν το πρωτάθλημα και τα ευρωπαϊκά εισιτήρια. Σ’αυτό συμμετείχαν πέρα από την Union, η Genk, η Antwerp και η Club Brugge. Με την ολοκλήρωση 5 αγωνιστικών η Union είχε 46 βαθμούς, όσους και η Antwerp, που όμως υπολοιπόταν στη βαθμολογία της κανονικής περιόδου, 45 είχε η Genk και 33 η Club Brugge. Η Union στην τελευταία αγωνιστική θα αντιμετώπιζε την Club Brugge εντός έδρας, ενώ η Genk υποδεχόταν την Antwerp.
Οι δύο αγώνες γίνονταν ταυτόχρονα και στο μεγαλύτερο κομμάτι του 1ου ημιχρόνου ήταν ισόπαλοι χωρίς σκορ, ωστόσο, στην εκπνοή του ημιχρόνου στo Γκενκ, οι γηπεδούχοι άνοιξαν το σκορ με τον Arokodare προκειμένου να πάρουν κεφάλι στη βαθμολογία. Με την έναρξη του 2ου ημιχρόνου, ωστόσο, σκόραρε για την Union ο Adingra, φέρνοντας την ομάδα του στην κορυφή. Το τρόπαιο του πρωταθλητή εκείνη τη μέρα βρισκόταν σε ένα ελικόπτερο που το μετέφερε στο γήπεδο που βρισκόταν η ομάδα που με βάση την εξέλιξη των αγώνων βρισκόταν στην κορυφή. Έτσι, στο μεγαλύτερο μέρος του 2ου ημιχρόνου το τρόπαιο βρισκόταν όχι μόνο μεταφορικά, αλλά και κυριολεκτικά στο Joseph Marien. Στο παιχνίδι του Γκενκ, o Kerk ισοφάρισε στο 58′ για την Antwerp, όμως στο 75′ ο Heynen ξαναέδωσε το προβάδισμα στους γηπεδούχους. Αμφότερα τα γκολ δεν άλλαξαν την κατάσταση στην κορυφή, καθώς η Union με τους 3 βαθμούς δεν απειλούνταν από κανέναν. Όμως στο 89ο λεπτό της αναμέτρησης του Joseph Marien ο Homma ισοφάρισε για την Club Brugge, φέρνοντας την Union πίσω από την Genk που προηγούνταν. Μάλιστα, στο 93ο λεπτό, ο Noa Lang έβαλε ακόμα ένα γκολ για τους φιλοξενούμενους βάζοντας ταφόπλακα στα όνειρα της Union. Ένα λεπτό μετά, με την Union ουσιαστικά εκτός παιχνιδιού, ο Alderweireld σκόραρε για την Antwerp φέρνοντας έτσι την ομάδα του στην κορυφή! Στο Joseph Marien υπήρχαν ακόμα 6 λεπτά καθυστερήσεων και όπως είχε διαμορφωθεί η κατάσταση η Union με ένα γκολ θα ήταν πρωταθλήτρια… Τελικά, αντί γι’αυτό, ο Sandra σκόραρε ακόμα ένα γκολ για την Club Brugge και το ελικόπτερο αναχώρησε με το τρόπαιο για την απονομή του στους πρωταθλητές της Antwerp.
Το αποτέλεσμα αυτό, πέρα από την απογοήτευση για την απώλεια του τίτλου, κόστισε στην Union και την έξοδο στο Champions League, αφού τελικά κατετάγη 3η. Όμως την επόμενη σεζόν, η συμμετοχή στο Europa League την έφερε απέναντι στις Liverpool, Toulouse και LASK, με τους οπαδούς της ομάδας να κερδίζουν κατά κράτος τη μάχη της εξέδρας στο Anfield, ενώ στο ματς που έγινε στο Βέλγιο επετεύχθη και η ιστορική νίκη με 2-1 επί της Liverpool.
Τη σεζόν του 2023-24 όμως η μεγάλη στιγμή ήρθε την 9η Μαΐου, εκείνη την Πέμπτη του βράδυ που διεξήχθη ο τελικός για το Κύπελλο. Η Union αντιμετώπιζε τον δαίμονα της προηγούμενης σεζόν και με γκολ του Machida στις καθυστερήσεις του 1ου ημίχρονου κέρδισε με 1-0 το μεγάλο αγώνα κατακτώντας το 3ο Κύπελλο στην Ιστορία της. Αυτό ήταν το πρώτο Κύπελλο μετά από 110 χρόνια και ο πρώτος της τίτλος μετά από 90 χρόνια! Η Union μεγάλωνε και πάλι το παλμαρέ της, δείχνοντας ότι η Ιστορία μπορεί να ξαναγραφτεί από εκεί που έμεινε στα μέσα του 20ου αιώνα.
Η πορεία του συλλόγου, μέσα από την απαραίτητη αλλαγή και εκμοντερνισμό που πρέπει να υποστεί είναι δύσκολη, καθώς αυτή έχει αντίκτυπο στην αγωνιστική πορεία, ωστόσο αποτελεί ελπίδα ότι το καμάρι και η ψυχή της εργατικής γειτονιάς των Βρυξελλών, που συγκεντρώνει οπαδούς με έκδηλα αντιφασιστικά χαρακτηριστικά σε μία από τις λίγες εναπομείναντες εξέδρες ορθίων στην Ευρώπη (που, ωστόσο, σιγά σιγά επιστρέφουν), θα ξαναβρεί το δρόμο για τη μόνιμη και σταθερή καθιέρωση στην elite του εθνικού και ευρωπαϊκού ποδοσφαίρου, γεμίζοντας με περισσότερα αστέρια τη φανέλα και την ιστορία της Γηραιάς Κυρίας του βελγικού ποδοσφαίρου!
