Το ποδόσφαιρο είναι ένα φαινόμενο κατά βάση αθλητικό αλλά και κατ’επέκταση κοινωνικό. Η διττή αυτή φύση του κάνει πολλές φορές δύσκολη ή επίσης διλημματική την απόκριση του κοινού του και της ίδιας της Ιστορίας απέναντι στα αποτελέσματα αλλά και τους πρωταγωνιστές του. Υπάρχουν ομάδες που δεν έχουν τη λαϊκή συμπάθεια, καθώς έχουν κανιβαλίσει το ποδόσφαιρο σε εθνικό ή ηπειρωτικό επίπεδο, αλλά παίζουν τρομερό ποδόσφαιρο, υψηλής αισθητικής. Υπάρχουν ποδοσφαιριστές που κανένας δε θα ήθελε για φίλους τους, όμως είναι καλλιτέχνες της υψηλότερης κλάσης μέσα στις 4 γραμμές που ορίζουν τον αγωνιστικό χώρο. Υπάρχουν, τέλος, και ιστορικές νίκες που φτάνει κανείς να μην ξέρει αν πρέπει να χαρεί για τους πρωταγωνιστές τους, τους ποδοσφαιριστές, τους προπονητές, ακόμα και το λαό που εκπροσωπούν και από την άλλη όσους εξωτερικούς παράγοντες καρπώνονται αυτή τη νίκη.
Στη σημερινή παγκόσμια πολιτική κατάσταση, δεδομένης της αδηφάγας σύγκρουσης δύο ιμπεριαλιστικών κόσμων, μία προσωπικότητα της οποίας οι προεκτάσεις μπορούν να κάνουν πολλούς να αναρωτιούνται για το βαθμό του θαυμασμού απέναντι στον αντίκτυπό της στο Παγκόσμιο Ποδόσφαρο είναι αυτή του Oleg Blokhin. Δυστυχώς, πολλές φορές η ανάγκη να συνδεθεί η ποδοσφαιρική συμπάθεια με μια πρόσκαιρη ή και μόνιμη ιδεολογική ταύτιση, θολώνει την αναγνώριση της επίδρασης του κάθε ποδοσφαιριστή και της σύνδεσής του με το πλαίσιο μέσα στο οποίο ξεδίπλωσε το ταλέντο του. Για το λόγο αυτό θα προσπαθήσω στο σύνολο του κειμένου αυτού να ξεδιπλώσω την ποδοσφαιρική και προσωπική του ιστορία με τρόπο που να συνδέεται με τα δεδομένα της κάθε εποχής και όχι τις πρόσκαιρες αναγνώσεις της Ιστορίας, όπως αυτές συνηθίζεται να παρουσιάζονται από μέσα και διάφορες στήλες.
Ο Blokhin ήταν ίσως το μεγαλύτερο ποδοσφαιρικό στολίδι της Σοβιετικής Ένωσης, συνδέοντας το όνομά του με την Εθνική Ομάδα της χώρας αυτής, ενώ αποτελεί και μία από τις μεγαλύτερες προσωπικότητες του Ουκρανικού ποδοσφαίρου, όχι ως εν ενεργεία ποδοσφαιριστής, αλλά ως τεχνικός και πολύ περισσότερο ως βετεράνος αστέρας. Το γεγονός ότι οι δύο χώρες του Blokhin συνδέονται και με μια τρίτη, τη Ρωσία, με την οποία η Ουκρανία βρίσκεται σήμερα σε εμπόλεμη κατάσταση, είναι κάτι που θα πρέπει να μην παραβλεφθεί, ωστόσο πρέπει να τοποθετηθεί στο κατάλληλο μέγεθος, ώστε να γίνει ορθά η ανάγνωση του παρελθόντος και η ανάλυση της ιστορικής επίδρασης σε ένα μακρύτερο ιστορικό φάσμα. Άλλωστε, ο απαραίτητος τόνος της εποχής δίνεται από αυτή την εισαγωγή.
Η ίδια η ιστορία του Blokhin άλλωστε δεν είναι ασύνδετη με την ιδιαίτερη ιστορία της Ρωσίας. Λίγους μήνες πριν την ίδρυση της Συνομοσπονδίας των κρατών που βρίσκονταν υπό την εξουσία των Σοβιέτ, που έγινε επίσημα στις 30 του Δεκέμβρη του 1922, γεννήθηκε στη Μόσχα, δηλαδή στη Σοβιετική Ρωσία, ο Vladimir Ivanovich Blokhin. Ο Vladimir σπούδασε χημικός στο Χάρκοβο, που ανήκε στη Σοβιετική Δημοκρατία της Ουκρανίας (και τη στιγμή που γράφεται αυτό το κείμενο αποτελεί Ουκρανικό έδαφος που βρίσκεται υπό την κατοχή των Ρωσικών δυνάμεων). Με την ολοκλήρωση των σπουδών του στρατολογήθηκε και υπηρέτησε στις Δημοκρατίες του Κυργυζστάν και του Ουζμπεκιστάν. Κατά τη διάρκεια του Μεγάλου Πατριωτικού Πολέμου, όμως, ο Vladimir, στο άνθος της νιότης του, έγινε ένας από τους Ήρωες στους οποίους η ανθρωπότητα οφείλει τη νίκη απέναντι στο τέρας του φασισμού, αφού πολέμησε στην Πολιορκία του Λένινγκραντ, από την οποία επέζησε!
Η πορεία του μετά τον πόλεμο τον οδήγησε στο Κιέβο, όπου ανέλαβε την ηγεσία του 81ου τάγματος εφέδρων. Εκείνη την εποχή ο Σοβιετικός Στρατός ήταν ο θεσμός μέσα από τον οποίο ουσιαστικά συντηρούνταν, τροφοδοτούνταν και διοικούνταν ο σοβιετικός αθλητισμός. Έτσι, ο Vladimir βρέθηκε ανάμεσα σε άλλες υποχρεώσεις να έχει και την ευθύνη αθλητικών δραστηριοτήτων, που αργότερα θα τον έφερναν μέχρι τη θέση του προέδρου της Ομοπονδίας Μοντέρνου Πεντάθλου.
Αυτή η σχέση του Vladimir με τον αθλητισμό έχει φυσικά τεράστια σημασία στην ιστορία, καθώς μέσω αυτής της δραστηριότητας γνώρισε το 1950 την Kateryna Zakharivna Adamenko, η οποία ήταν πρωταθλήτρια της Σοβιετικής Ένωσης στο πένταθλο, το μήκος, τα 80 μέτρα και τα 100 μέτρα μετ’εμποδίων. Η Adamenko υπήρξε μία από τις μεγαλύτερες προσωπικότητες του σοβιετικού αθλητισμού, πετυχαίνοντας στην τεράστια καριέρα της συνολικά 87 εθνικά ρεκόρ! Το 1952, ο Vladimir Blokhin και η Adamenko έφεραν στη ζωή τον γιο τους Oleg, στις 5 του Νοέμβρη.
Λόγω των γονιών του, ο Oleg μεγάλωσε ουσιαστικά μέσα στο σύστημα της Dynamo του Κιέβου, που αποτελούσε έναν τεράστιο αθλητικό οργανισμό, ενώ παρείχε και άλλες παροχές στα παιδιά των αθλητών και παραγόντων του, όπως η βασική τους σχολική εκπαίδευση. Μεγαλώνοντας σε αυτό το περιβάλλον – και με το κίνητρο και καθοδήγηση από τους γονείς του – ο Oleg είχε τρομερές αγωνιστικές επιδόσεις. Το αγαπημένο του σπορ από τρυφερή ηλικία ήταν το ποδόσφαιρο, όμως φαινόταν ότι μπορούσε να διαπρέψει και σε άλλα αθλήματα. Συγκεκριμένα, είναι εκπληκτικό το γεγονός ότι σε ηλικία 16 ετών το ρεκόρ του στα 100 μέτρα ήταν 11 δευτερόλεπτα, που αντιστοιχούσε σε επιδόσεις πρωταθλητισμού για το συγκεκριμένο αγώνισμα. Ο Blokhin όμως αξιοποίησε τα θαυμάσια φυσικά χαρακτηριστικά του δουλεύοντας την ποδοσφαιρική τεχνική του ακατάπαυστα, προκειμένου να διακριθεί στο σπορ που αγαπούσε.
Εκείνη την εποχή, στα μέσα της δεκαετίας του 1960, προπονητής στην πρώτη ομάδα της Dynamo ήταν ο Viktor Maslov, ο οποίος θεωρείται ο “πατέρας” του 4-4-2 και της εισαγωγής της πίεσης ψηλά στο γήπεδο, που αποτέλεσε τη βάση για μια τεράστια τακτική ποδοσφαιρική εξέλιξη στο ευρωπαϊκό ποδόσφαιρο τις επόμενες δεκαετίες. Ο καινοτόμος Maslov δε δίσταζε να πάρει μεγάλες αποφάσεις και αυτό ίσως ήταν καταλυτικός παράγοντας ώστε ο Oleg να κάνει το ντεμπούτο του με την πρώτη ομάδα λίγες μέρες αφού είχε κλείσει τα 17 του χρόνια, στις 25 Νοέμβρη του 1969. Στο παιχνίδι που έγινε στην έδρα της Lokomitiv Τυφλίδας, μάλιστα, ο Blokhin ξεκίνησε βασικός.
Εκείνη την πρώτη σεζόν ο Blokhin αγωνίστηκε σε ένα ακόμα παιχνίδι για το Κύπελλο. Ουσιαστικά η σταθερή παρουσία του στην ενδεκάδα της Dynamo και συνεπώς στους αγώνες του εθνικού πρωταθλήματος ξεκίνησε από το 1972.
Έχοντας αγωνιστεί σε όλες τις μικρές εθνικές ομάδες της Σοβιετικής Ένωσης, η πρώτη μεγάλη διεθνής διοργάνωση που πήρε μέρος ήταν οι Ολυμπιακοί Αγώνες του 1972, στο Μόναχο, όπου η Σοβιετική Ένωση κέρδισε το χάλκινο μετάλλιο, μαζί με την ομάδα της Ανατολικής Γερμανίας. Ο Blokhin στην πρώτη του αυτή διοργάνωση πέτυχε 6 γκολ.
Τη σεζόν που ακολούθησε ο Blokhin άρχισε να ξεδιπλώνει το ταλέντο του, έχοντας συνολικά 27 συμμετοχές το 1972 και 29 το 1973. Τη δεύτερη μόλις πλήρη σεζόν του με φανέλα βασικού τα κατορθώματά του ήταν τέτοια που κέρδισε το βραβείο του καλύτερου ποδοσφαιριστή της Σοβιετικής Ένωσης. Όμως αυτή ήταν μόνο η αρχή από όσα θα ακολουθούσαν.
Ο ερχομός του Valeriy Lobanovskiy στη Dynamo θα εκτόξευε τις επιτυχίες του συλλόγου αλλά και του Blokhin σε προσωπικό επίπεδο. Ο Lobanovskiy αντιλαμβανόμενος το ποδόσφαιρο ως ένα σύστημα χαοτικό, ικανό να αναλυθεί με τα μαθηματικά, όταν αυτά συμπεριλαμβάνουν με ποσοτικό τρόπο την ιδιαίτερη απόδοση του κάθε ποδοσφαιριστή, ενίσχυσε το Επιστημονικό Ινστιτούτο της Dynamo, φέρνοντας μια επανάσταση στην οποία σε μεγάλο βαθμό στηρίζεται όλη η μετέπειτα εξέλιξη των ποδοσφαιρικών analytics. Ο Blokhin ήταν έτσι ο καλύτερος ποδοσφαιριστής μιας ομάδας που είχε το προνόμιο να είναι η πρώτη που χρησιμοποιούσε μοντέρνες μεθόδους που εξήχθησαν στο παγκόσμιο ποδόσφαιρο σιγά σιγά αργότερα.
Αγωνιζόμενος ως δεύτερος επιθετικός, λόγω της ικανότητάς του να διαλύει τις αντίπαλες άμυνες με την τρομερή ταχύτητά του, χρησιμοποιούσε και τα δύο πόδια για το σκοράρισμα, ενώ μπορούσε με άνεση να αγωνιστεί και ως κεντρικός σέντερ φορ ή επιτελικός μέσος. Ωστόσο, οι επελάσεις του, συνήθως στην αριστερή πτέρυγα του γηπέδου, ήταν αυτές που άφησαν ιστορία και χαρακτήρισαν και το ιδιαίτερο προσωπικό του στυλ.
Εκείνη η ομάδα της Dynamo, που είχε βρισκόταν ήδη σε μια τρομερή περίοδο από την εποχή του Maslov, βελτιωνόταν συνεχώς, δείχνοντας ότι ίσως δεν υπήρχε ταβάνι στο τι μπορούσε να καταφέρει. To 1972 και το 1973, με τον Blokhin πρώτο σκόρερ, κατέκτησε τη 2η θέση, ενώ το 1974 και 1975 κέρδισε το πρωτάθλημα με τον Blokhin να κατακτά και σε αυτές τις περιπτώσεις την πρώτη θέση στον πίνακα των σκόρερ.
Το 1974 η Dynamo κέρδισε το Κύπελλο, κάμπτοντας την αντίσταση της Zorya Βοροσίλοφγκραντ, με 3-0 στην παράταση, προκειμένου να κερδίσει και το εισιτήριο για το Κύπελλο Κυπελλούχων του 1974-75. Στην ευρωπαϊκή διοργάνωση θα ξεδιπλώνονταν τα χαρακτηριστικά της ομάδας του Lobanovkskiy και ο Blokhin θα γινόταν γνωστός με τον πιο εμφατικό τρόπο και στον Δυτικό Κόσμο, που σπάνια παρακολουθούσε τα πρωταθλήματα των χωρών του Σοσιαλισμού, ιδιαίτερα σε μια εποχή που ούτως ή άλλως η πρόσβαση σε διεθνές τηλεοπτικό ποδοσφαιρικό υλικό ήταν ιδιαίτερα δύσκολη.
Στον πρώτο γύρο η Dynamo αντιμετώπισε την CSKA Σόφιας, περνώντας με 2 νίκες, αμφότερες με 1-0, στην επόμενη φάση. Στο δεύτερο γύρο, ωστόσο, η υπόθεση έγινε πολύ πιο δύσκολη, καθώς αντίπαλος βρέθηκε η Κυπελλούχος Δυτικής Γερμανίας, Eintracht Φρανκφούρτης. Η Dynamo κέρδισε στο Waldstadion με 2-3, ανατρέποντας μάλιστα το σκορ, με τον Blokhin να σκοράρει το δεύτερο γκολ της ομάδας του, ενώ στο Κίεβο μια ακόμα νίκη, με 2-1 αυτή τη φορά, έδωσε τη μεγάλη πρόκριση για τα προημιτελικά. Εκεί αντίπαλος ήταν η Bursaspor, την οποία η Dynamo κέρδισε επίσης δις, με 0-1 εκτός και 2-0 εντός έδρας.
Το τεράστιο παιχνίδι εκείνης της ομάδας ήταν όμως αυτό της 9ης Απριλίου του 1975, με αντίπαλο την Eindhoven, για τον πρώτο ημιτελικό της διοργάνωσης. Εκείνη τη σεζόν η εκπληκτική PSV κέρδισε τον τίτλο στην Ολλανδία, σε μία από τις καλύτερες ιστορικές περιόδους του ολλανδικού ποδοσφαίρου. Στις τάξεις της είχε τους αδερφούς van Der Kerkhof, εκ των οποίων ο René είχε αγωνιστεί και στον τελικό του Μουντιάλ του 1974, σε μια ομάδα που κυριαρχούσαν οι παίχτες του Ajax που μετ’έπειτα άρχισε να αποσυντίθεται. Η εκπληκτική Dynamo διέλυσε την PSV, με 3-0 και γκολ που πέτυχαν οι Kolotov, Onyschenko και Blokhin, με τους τρεις τους να εξελίσσονται σε μια ακατάπαυστη δύναμη πυρός στη διοργάνωση. Στον επαναληπτικό η PSV κέρδισε με 2-1, αλλά η Dynamo πήρε την πρόκριση για το μεγάλο τελικό.
Στον αγώνα που διεξήχθη στις 14 Μαΐου στο Στάδιο St. Jakob της Βασιλείας, η Dynamo του Lobanovskiy έκανε πάρτυ, σκορπώντας τη Ferencváros με 3-0. Τα δύο πρώτα γκολ πέτυχε ο Onyschenko και το τρίτο ο Blokhin. Αυτός ήταν ο πρώτος ευρωπαϊκός τίτλος για ένα σοβιετικό σύλλογο, κάνοντας έτσι το Κίεβο τη φυσική πρωτεύουσα του εθνικού ποδοσφαίρου. Ήταν η επιβράβευση της καινοτομίας που στηρίχθηκε σε ένα σύστημα οργάνωσης του αθλητισμού στηριγμένου σε κρατικούς θεσμούς και έδωσε την ευκαιρία στους Maslov και Lobanovskiy να αναπτύξουν μία εντελώς νέα οπτική για τη διαχείριση του συλλόγου, την ανάπτυξη της ομάδας, των αθλητών, αλλά και του τακτικού σχεδίου. Ήταν επίσης η δεύτερη συνεχόμενη κατάκτηση από ομάδα σοσιαλιστικής χώρας, καθώς διαδέχθηκε την επιτυχία της Magdenburg από την Λαοκρατική Δημοκρατία της Γερμανίας.
Αν τα επιτεύγματα του Κυπέλλου Κυπελλούχων ήταν ωστόσο η αποθέωση του μοντερνισμού που έφερνε στο ποδόσφαιρο ο Lobanovskiy, στο Ευρωπαϊκό Super Cup, με αντίπαλο τη Bayern Μονάχου, o Blokhin έβαλε ακόμα μια τεράστια προσωπική σφραγίδα. Στον αγώνα που έγινε στο Olimpiastadion ο Blokhin έδωσε τη νίκη στην ομάδα του με το γκολ που πέτυχε και έμεινε στην ιστορία. Περνώντας όποιον προσπάθησε να τον μαρκάρει, ακόμα και τον ίδιο τον Beckenbauer, έχοντας τη μπάλα στην αριστερή μεριά της επίθεσης, μπήκε μόνος του στη μεγάλη περιοχή των Γερμανών και κολλώντας τη μπάλα στα πόδια του έγραψε το σκορ αφήνοντας τους Γερμανούς παίχτες και φιλάθλους αποσβολωμένους. Στον επαναληπτικό του Κιέβου ο Blokhin σκόραρε 2 φορές, για να διαμορφώσει την ευρεία επικράτηση της ομάδας του και να φέρει ακόμα έναν ευρωπαϊκό τίτλο στο Κίεβο, σε διάστημα λίγων μηνών. Σ’εκείνο το παιχνίδι έμοιαζε να είναι μια ομάδα μόνος του, με την αμυντική διάταξη (όχι μόνο την άμυνα) της Bayern να εστιάζει ολόκληρη πάνω του και να προσπαθεί να τον σταματήσει, όμως οι τρίπλες του άφηναν τον ένα μετά τον άλλο Γερμανό στο χορτάρι. Ο Blokhin μπορούσε να τα βάλει με κάθε άμυνα, ακόμα και μ’αυτή των Πρωταθλητών Ευρώπης.
Ο Blokhin μέσα σ’αυτή την επιτυχία ήταν το πρώτο βιολί, ο “βασιλιάς” όπως ανακυρήχθηκε αργότερα στην παράδοση της χώρας του, ο “τσάρος” για όλους τους υπόλοιπους λαούς που έβλεπαν έναν ξανθό υπερταχύ επιθετικό να σκορπάει τον τρόμο στις ευρωπαϊκές άμυνες. Το ιδιαίτερο στυλ του ήταν ικανό να συγκινήσει όποιον τον έβλεπε από την τηλεόραση, δυστυχώς τις λίγες φορές που κάτι τέτοιο ήταν εφικτό. Ωστόσο, εκείνη τη χρονιά ο Blokhin θα κέρδιζε για το λόγο αυτό και το μεγαλύτερο βραβείο που μπορούσε να απονεμηθεί σε Ευρωπαίο ποδοσφαιριστή, τη Χρυσή Μπάλα, που τότε ακόμα δινόταν μόνο σε ευρωπαίους από το γαλλικό περιοδικό France Football.
Μετά το πρωτάθλημα του 1975 ο Lobanovskiy ανέλαβε και την ηγεσία της ΕΣΣΔ. Η απόδοση των πρωταθλητών ωστόσο δε συνεχίστηκε στα ίδια επίπεδα. Τα ίδια αποτελέσματα αντανακλώνται και στα προσωπικά στατιστικά του Blokhin. Ωστόσο, το 1976, η συμμετοχή των δύο στους Ολυμπιακούς αγώνες, έφερε ένα χάλκινο μετάλλιο, καθώς η Σοβιετική Ένωση κέρδισε στο μικρό τελικό του Μοντρεάλ τη Βραζιλία. Ο Blokhin σ’εκείνη τη διοργάνωση σκόραρε μόνο εναντίον της Βόρειας Κορέας.
Το 1977 η Dynamo κέρδισε ξανά το πρωτάθλημα, με τον Blokhin να ανακηρύσσεται για τελευταία φορά πρώτος σκόρερ της σεζόν, ενώ ακόμα 2 στη σειρά πρωταθλήματα κερδήθηκαν το 1980 και 1981. Η απώλεια του πρωταθλήματος το 1982 απομάκρυνε τον Lobanovskiy, που ξανανέλαβε, κατ’αποκλειστικότητα αυτή τη φορά, την καθοδήγηση της εθνικής ομάδας. H Σοβιετική Ένωση που είχε αποκλειστεί από το Μουντιάλ του 1974, καθώς δε δέχθηκε να αγωνιστεί στο Ολυμπιακό Στάδιο του Σαντιάγο για το μπαράζ με τη Χιλή, καθώς το στάδιο είχε μετατραπεί σε κολαστήριο για τους εχθρούς του Πινοσέτ, είχε χάσει και την πρόκριση για το Παγκόσμιο Κύπελλο της Αργεντινής, το 1978. Έτσι, η επιστροφή στο Μουντιάλ της Γερμανίας ήταν η πρώτη συμμετοχή της εθνικής ομάδας σε μεγάλη διοργάνωση, μετά από μια δεκαετία. Στα γήπεδα της Ισπανίας, ο Blokhin ήταν αδιαμφισβήτητα το μεγάλο της αστέρι. Στην πορεία για το Μουντιάλ, ο Blokhin είχε σκοράρει στα 2 παιχνίδια απέναντι στην Τουρκία, στο εντός έδρας παιχνίδι με την Ουαλία, καθώς και στο τελευταίο παιχνίδι, στην Πράγα, όπου το γκολ του στο 14ο λεπτό απέναντι στην Τσεχοσλοβακία έδωσε ουσιαστικά την πρώτη θέση του ομίλου στους Σοβιετικούς.
Στον 6ο όμιλο, που φιλοξενήθηκε στη Σεβίλλη και τη Μάλαγα, η ΕΣΣΔ ξεκίνησε τις υποχρεώσεις της απέναντι στη Βραζιλία, σε ένα παιχνίδι που ο Blokhin άφησε ξανά αμέτρητα highlights στην παγκόσμια ποδοσφαιρική ιστορία. Ωστόσο, η ομάδα του ηττήθηκε και χρειάστηκε αρχικά μια νίκη απέναντι στη Νέα Ζηλανδία, με 3-0, όπου ο Blokhin πέτυχε το 2ο γκολ και η ισοπαλία με τη Σκωτία, σε ένα τρομερό φινάλε, με τις 2 ομάδες να σκοράρουν στο τελευταίο δεκάλεπτο από ένα γκολ, προκειμένου η Σοβιετική Ένωση να προκριθεί στη δεύτερη φάση των ομίλων. Εκεί, στο πρώτο παιχνίδι κέρδισε στο Camp Nou το Βέλγιο, με 0-1, όμως το 0-0 στο ίδιο γήπεδο, 3 μέρες αργότερα, απέναντι στην Πολωνία, στέρησε την πρόκριση στα ημιτελικά.
Την ίδια χρονιά ο Blokhin συμμετέχει και στη σύνθεση της Μικτής Ευρώπης, που αντιμετώπισε τη Μικτή Κόσμου, σε παιχνίδι που έγινε για την ενίσχυση της UNICEF, στο γήπεδο των Giants στη Νέα Υόρκη.
Τα επόμενα χρόνια ο Blokhin συνέχισε στη Dynamo, χωρίς τον Lobanovskiy, που ξαναγύρισε το 1985, για να την ξαναφέρει στην κορυφή. Τη σεζόν 1985-86 η Dynamo αγωνίστηκε ξανά στο Κύπελλο Κυπελλούχων, για να γράψει ακόμα μια χρυσή σελίδα στην ιστορία της. Στον πρώτο γύρο έκαμψε την αντίσταση της Utrecht, χάνοντας με 2-1 εκτός έδρας, αλλά ανατρέποντας την κατάσταση με ένα εμφατικό 4-1 στο Κίεβο, σε ένα παιχνίδι που ο Blokhin είχε ισοφαρίσει το σκορ στο 10ο λεπτό. Η Universitatea Craiova απεδείχθει πιο εύκολος αντίπαλος, με το εκτός έδρας παιχνίδι να έρχεται ισόπαλο, 2-2, και στο Κίεβο με 3-0 τη Dynamo να παίρνει την πρόκριση. Στα προημιτελικά, η Dynamo έκανε επίδειξη δύναμης απέναντι στη Rapid Βιέννης, ρίχνοντας 4 γκολ εκτός έδρας και 5 εντός, για να πάρει την πρόκριση που την έφερνε απέναντι στη μεγαλύτερη ομάδα του τσεχοσλοβάκικου ποδοσφαίρου στα χρόνια του σοσιαλισμού. Απέναντι στη Dukla Πράγας, η Dynamo κέρδισε 3-0 με 2 γκολ του Blokhin στο Κίεβο, ενώ στην Πράγα το 1-1 εξασφάλισε την πρόκριση για το μεγάλο τελικό.
Στις 2 Μαΐου του 1986, στο Stade de Gérland της Λυόν, η Dynamo του Lobanovskiy, με τον Blokhin να αποτελεί το σημαντικότερο γρανάζι της, παρέδωσε ένα σεμινάριο ποδοσφαιρικού σοσιαλιστικού μοντερνισμού. Ο Blokhin πέτυχε το 2ο γκολ από τα 3 της Dynamo, που αποτελεί ένα από τα διαμάντια της παγκόσμιας ιστορίας του ποδοσφαίρου, αυτή τη φορά όχι για την επίδειξη της ατομικής τεχνικής, αλλά για τον τρόπο που μια ομάδα κυκλοφορεί τη μπάλα μέσα στο γήπεδο, αξιοποιώντας στο έπακρο τη γεωμετρική ανάλυση του παιχνιδιού για να φτάσει στην επίτευξη του γκολ. Ο Blokhin ήταν σ’αυτή την περίπτωση ο δέκτης μιας τρομερής ανάπτυξης που ξεκίνησε από την αριστερή πτέρυγα, όμως με ένα αριστοτεχνικό πλασέ ολοκλήρωσε το προϊόν της επανάστασης του Lobanovskiy.
Λίγες βδομάδες αργότερα, στα γήπεδα του Μεξικό, η Σοβιετική Ένωση είχε μια ομάδα ακόμα καλύτερη από αυτή του 1982, προκειμένου να διεκδικήσει τη διάκριση. Αγωνιζόμενη στον 3ο όμιλο στη Λεόν, ξεκίνησε την πορεία της με ένα απίστευτο 6-0 απέναντι στην Ουγγαρία, αν και ο Blokhin δεν αγωνίστηκε σε αυτό το παιχνίδι. Με αντίπαλο τη Γαλλία, στη δεύτερη αναμέτρηση, ο Blokhin πέρασε αλλαγή στο 58ο λεπτό και το παιχνίδι έληξε ισόπαλο, με σκορ 1-1. Στο 3ο παιχνίδι όμως ο Blokhin έπαιξε βασικός και ως αρχηγός απέναντι στον Καναδά, σκοράροντας μάλιστα στο 58ο λεπτό για να ανοίξει το σκορ σε ένα παιχνίδι που η ΕΣΣΔ κέρδισε με 2-0. Η Σοβιετική Ένωση προκρίθηκε ως πρώτη από τον όμιλο στο δεύτερο γύρο, εκεί που θα αντιμετώπιζε το Βέλγιο. Σε ένα παιχνίδι που και πάλι δεν αγωνίστηκε ο Blokhin, με τρομερή διακύμανση του σκορ και μια μνημειωδώς κακή διαιτησία, η Σοβιετική Ένωση έχασε την πρόκριση στην παράταση.
Ο Blokhin αγωνίστηκε για μία ακόμα σεζόν με τη Dynamo, για να κλείσει το κεφάλαιο της καριέρας του στην ομάδα που τον μεγάλωσε με το εκπληκτικό ρεκόρ των 585 συμμετοχών και 280 γκολ. Από αυτά τα 211 ήταν για το Πρωτάθλημα, 31 για το Κύπελλο και 34 σε ευρωπαϊκές διοργανώσεις (συνολικά 266 σε επίσημους αγώνες). Με τις επιδόσεις αυτές αποτελεί ως σήμερα τον κορυφαίο σκόρερ στην ιστορία του συλλόγου, ενώ είναι δεύτερος σε συμμετοχές, πίσω από τον Oleksandr Shovkovskyi.
Στην εθνική ομάδα πέτυχε συνολικά 42 γκολ και έγραψε 112 συμμετοχές, φιγουράροντας για πάντα στην ιστορία ως ο πρώτος σκόρερ και ο ρέκορντμαν συμμετοχών στην ομάδα της μεγαλύτερης χώρας που υπήρξε στη Γη τον 20ο αιώνα.
Το καλοκαίρι του 1987 o Blokhin θα πάρει μεταγραφή για την αυστριακή Vorwärts, στην οποία αγωνίστηκε για 2 σεζόν, ενώ την τελευταία σεζόν της καριέρας του θα πραγματοποιήσει με τα χρώματα του Άρη Λεμεσού, σκοράροντας 7 φορές σε 28 επίσημες συμμετοχές.
Ουσιαστικά, ο Blokhin είχε αποσυρθεί από την ανταγωνιστική δράση, με το προς τιμήν του παιχνίδι, για την αποχώρηση από τους αγωνιστικούς χώρους, να πραγματοποιείται στο Κιέβο στις 28 Ιούνη του 1989. Την ίδια μέρα, σε συναυλία που πραγματοποιήθηκε για τον ίδιο λόγο στο Μέγαρο των Σπορ της Ουκρανικής πρωτεύουσας, η Tamara Gverdtsiteli τραγούδησε το τραγούδι “Vivat, Korol!” (Ζήτω ο Βασιλιάς) που έγραψαν για τον Blokhin οι Yuri Rybchinsky και Gennady Tatarchenko. Οι στίχοι του είναι χαρακτηριστικοί της εμβέλειας της ποδοσφαιρικής προσωπικότητας του Blokhin και του αντίκτυπου που είχε στους Ουκρανούς και τους Σοβιετικούς πολίτες γενικότερα.
“Η ζωή είναι ένα θέατρο”, είπε ο Σέξπηρ
“Και είμαστε απλά οι παίχτες”
Οι τρυπημένες καρδιές που παίζουν
Ξεκινούν καυγάδες κι αγαλλίαση
Για το γεμάτο από ψυχή παιχνίδι σου
Ο λαός σε στεφάνωσε
Κι ακόμη κι ο εχθρός σου έλεγε μερικές φορές
Κρύβοντας το φόβο του, πως είσαι ο βασιλιάς
Ότι εσύ – είσαι ο βασιλιάς!
Ζήτω ο βασιλιάς, ζήτω! Ζήτω ο βασιλιάς!
Δεν γνώριζες ξεκούραση
Χωρίς κανόνια ή στρατιώτες – μόνο με το παιχνίδι σου –
Κατέκτησες χώρες
Και κατέκτησες κι εμένα γιατί ήσουν πιστός
Επειδή ήσουν ο εαυτός σου
Και η αγάπη σου δεν ήταν παιχνίδι
Ένα κενό παιχνίδι
Ζήτω ο βασιλιάς, ζήτω! Ζήτω ο βασιλιάς!
Ήσουν ο εαυτός σου!
Ζήτω ο βασιλιάς, ζήτω! Ζήτω ο βασιλιάς!
Ζήτω αγάπη μου!
Μόνο με εμένα μοιράζεσαι
Τα δεινά και τις λύπες σου
Αλλά στους άλλους έδινες πάντα
Το χρυσό της νίκης
Έπαιζες τόσο επιδέξια, ήσουν καλλιτέχνης,
Και τώρα είναι η τελευταία σου παράσταση!
Έπαιζες τόσο επιδέξια, ήσουν ο βασιλιάς
Και τώρα ο ρόλος είναι κενός
Ο ρόλος είναι κενός
Αντίο, βασιλιά, αντίο! Αντίο, βασιλιά!
Όλοι σου τραγουδούν.
Τι κρίμα: ο Μάης δεν κρατάει, ούτε η βροντή,
Η βροντή του χειροκροτήματος
Τα μάτια σου είναι γεμάτα θλίψη
Κι η καρδιά πονάει
Κι όλοι λυπούνται
Αντίο, βασιλιά, αντίο! Σήμερα είναι δική σου
Η τελευταία μπάλα!
Αντίο, βασιλιά, αντίο! Αντίο, βασιλιά!
Σήμερα αποχωρίζεσαι το παιχνίδι!
Αντίο, βασιλιά, αντίο! Αντίο, βασιλιά!
Τώρα είσαι μόνο δικός μου!
Αντίο, βασιλιά, αντίο! Αντίο, βασιλιά!
Μην κλαις, αγάπη μου, μην λυπάσαι!
Αντίο, βασιλιά, αντίο! Αντίο, βασιλιά!
Δε σ’αποχαιρετώ μονάχος μου!
Τη δεκαετία του 1990 ο Blokhin θα περάσει από μία σειρά ελληνικών συλλόγων ως προπονητής, ξεκινώντας από τον Ολυμπιακό και συνεχίζοντας με θητείες στον ΠΑΟΚ (2 φορές), τον Ιωνικό (επίσης 2 φορές) και την ΑΕΚ. Την ίδια περιόδο, όντας ακόμα μέλος του Κομμουνιστικού Κόμματος Ουκρανίας, που ήταν η συνέχεια του ΚΚΣΕ στη νεοϊδρυμένη αστική δημοκρατία, εκλέχθηκε μέλος του Κοινοβουλίου με το κόμμα της Gromada το 1998 και το 2002, πριν περάσει στις τάξεις του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος Ουκρανίας αργότερα. Το 2003 ανέλαβε την τεχνική ηγεσία της εθνικής ομάδας της Ουκρανίας, καθοδηγώντας την στην πρώτη συμμετοχή της σε Παγκόσμιο Κύπελλο. Στα γήπεδα της Γερμανίας, η Ουκρανία του Blokhin ξεκίνησε άσχημα, με μια ήττα με 4-0 από την Ισπανία, όμως με 2 νίκες, 4-0 απέναντι στη Σαουδική Αραβία και 1-0 με την Τυνησία, πήρε την πρόκριση για το δεύτερο γύρο. Εκεί, μετά από ένα παιχνίδι χωρίς σκορ, έκαμψε την αντίσταση της Ελβετίας στα πέναλτυ, με τους Ελβετούς να αποτυγχάνουν και στις 3 εκτελέσεις! Η μετ’έπειτα Παγκόσμια Πρωταθλήτρια Ιταλία, ωστόσο, στα προημιτελικά, ήταν πολύ πιο δύσκολος αντίπαλος και με το σκορ να διαμορφώνεται 3-0 οι Ουκρανοί αποχαιρέτησαν με μια εξαιρετικά καλή πορεία την πρώτη διοργάνωση που συμμετείχαν.
Ο Blokhin επέστρεψε στον πάγκο της εθνικής το 2011, χωρίς μεγάλη επιτυχία όμως, ενώ το 2012 ανέλαβε για 2 σεζόν τη Dynamo Κιέβου. Αυτή ήταν και η τελευταία του ενασχόληση με κάποιο πόστο σε ποδοσφαιρικό σύλλογο ή έθνική ομάδα. Τα τελευταία χρόνια ο Blokhin εμφανίζεται κατά καιρούς ως σχολιαστής του ποδοσφαίρου, όντας μια τεράστια προσωπικότητα, όχι μόνο για τη χώρα του. Πιο πρόσφατα, όπως θα ήταν αναμενόμενο, εμφανίστηκε κατά τη διάρκεια της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία, ξεχωρίζοντας σε μια δήλωσή του τους πολίτες της χώρας από την ίδια τη χώρα που διεξήγαγε τον πόλεμο στην δεύτερη χρονικά πατρίδα του.
Η εμβέλεια του Blokhin προφανώς δεν περιορίζεται στα κατορθώματα που ο ίδιος κατάφερε στον αγωνιστικό χώρο. Πέρα από το τραγούδι για την αποχώρηση από τα γήπεδα, υπάρχει ένα fan club του στην Ουκρανία, ενώ αρκετές είναι οι βιογραφίες που έχουν γραφτεί, ξεκινώντας μάλιστα από τη δεκαετία του 1980. Το 2017, ένα ντοκιμαντέρ με τίτλο “Ο καλύτερος ποδοσφαιριστής στην Ευρώπη”, έκανε ειδικό αφιέρωμα στους 3 Ουκρανούς που έχουν κερδίσει τη Χρυσή Μπάλα, τον Blokhin (1975), τον Belanov (1986) και τον Shevchenko (2004).
Η μεγαλύτερη σφραγίδα στην ιστορία όμως του Blokhin είναι αυτή η φιγούρα που δαμάζει το χόρτο και τον άνεμο, με τα ξανθά μαλλιά που ανεμίζουν και καθώς αποτυπώνονται σε μια στιγμή, μέσα από μια φωτογραφία, μοιάζουν με το μοντερνιστικό άγαλμα ενός δρομέα, που αφήνει πίσω του το αποτύπωμα στο χρόνο. Με κινήσεις που μοιάζουν χορευτικές, ανάμεσα σε πόδια αντιπάλων, ο Blokhin φαίνεται να αιωρείται, να παίζει σε μια άλλη διάσταση, που δε μπορεί να τον ανακόψει κανείς. Αυτό το αρχοντικό στυλ, που του έδωσε και το προσωνύμιο του Τσάρου, είναι η αφίσα του στη βίβλο του φουτμπώλ. Μα πάνω απ’όλα είναι το γεγονός ότι η μορφή του είναι η πρώτη που έρχεται στο νου, όταν κανείς θυμάται εκείνη την κόκκινη φανέλα, με τα 4 λευκά γράμματα στο στήθος: CCCP.
